Atatürk gerçekte hangi evde doğdu?

Peki, gerçek ne? Danışmanı Butaris’in, yanlış anlaşıldığını söylüyor. Atatürk’ün Langada’da doğduğuna yönelik hiçbir akademik kanıt yok

Tarihçi değil sadece gazeteciyim. Baştan söyleyeyim.
Selanik Belediye Başkanı Yannis Butaris, 6 Şubat’ta İzmir ziyareti sırasında “Mustafa Kemal Atatürk’ün Langada’da (Selanik’e 20 kilometre mesafede) esas doğduğu evi (Langada’nın Hrisavgi köyü) bulduk. Selanik’teki ev büyüdüğü evdir” dedi.
Haber ertesi gün Hürriyet’te Selanik Başkonsolosu Tuğrul Biltekin’in “Langada’nın bir köyü olan Sarıyer’de (Hrisavgi) annesi Zübeyde Hanım’ın doğduğu bilinmektedir. Atatürk’ün burada doğduğuna yönelik bilimsel çalışmaya rastlamadım” açıklamasıyla birlikte başka bir boyuta taşındı. Aynı gün Atina Büyükelçisi Kerim Uras, Twitter hesabından “Selanik’teki ev Atamız hayatta iken hediye edilmiştir. Burada doğduğuna dair en ufak bir tereddüt bulunmamaktadır” dedi.
Yanlış anlaşılma
Peki, gerçek ne? Atatürk, şu anda müze olan evde mi, yoksa Langada’da mı doğdu?
Onca gürültüden sonra Butaris şimdi ne diyor? Bu soruları danışmanı Leonidas Makris cevaplıyor:
“Yanlış anlaşılma söz konusu. Butaris, İzmir’e beraberinde Langada Belediye Başkanı ile gitmişti. Açıklamasında ‘Langada Belediye Başkanı, Atatürk’ün Langada’nın Hrisavgi köyünde doğduğuna inanıyor’ dedi”.
Danışmandan anladığım Butaris, “Ben demiyorum, Langada Belediye Başkanı öyle inanıyor” demek istemiş.
Bana sorarsanız, Butaris, Atatürk’ün doğduğu Selanik’teki ev ile annesi Zübeyde Hanım’ın doğduğu Langada’yı karıştırmış olabilir. Ya da Langada Belediye Başkanı “Selanik’e o kadar Türk turist geliyor, bunların onda biri bize de gelse yeter” tarzı düşünüp Butaris’e mesela “Benim için de bir şeyler söyle” demiş olabilir.
Takibe devam.
Langada’da ev yok
Langada Belediye Başkanlığı’nı
aradım. Telefonun öbür ucunda belediyenin basın sorumlusu:
-Langada’da Atatürk’ün evi mi var?
-Yok
-Yani ev mev yok..
-Hayır yok.
-Peki orada doğduğu nereden çıktı?
-Langada’nın köyü olan Hrisavgi’de eskiden yaşayanların anlattıkları...
-Kim nereye anlatmış, hangi
kitapta?
-Telefonunuzu bırakın biz sizi ararız.
Bekliyorum.
Kaynak tuhaf bir gazete
Hrisavgi’deki ev iddiası ile ilgili haberlerin tümü adını ilk kez duyduğum aylık ‘Zigalisa’ adlı Pomak gazetesini kaynak göstermiş. Anladığım kadarıyla Türkiye’ye ve Batı Trakya’daki Türklere takmış bir gazete bu. Eğer kaynak ise vay halimize.
Ama yine de 2009 Kasım sayısında ne yazmış Zigalisa aktarayım:
'Müslümanlar 1923’te Hrisavgi’yi terk etmeden bir yıl önce Trakya’da bu köye gelen Yunanlarla dost olmuşlar ve Kemal’in 8 yaşına kadar burada yaşadığını anlatmışlar.
'Kemal’i doğuran ebe Fatma Hanım’ın 1911 civarında ölmüş olması gerek.
'2007 yazında İzmirli bir Türk gelip toprağı öptü, evin olduğu yerden taşlar alıp götürdü.
'1981’de dönemin Türk Başkonsolosu köy sakinlerinden Mustafa Kemal’in doğduğu evi göstermelerini istemiş. Eve geldiğinde saygı duruşunda bulunmuş ve yanındaki Yunanlı refakatçilere “Gerçeğin bu olduğunu biliyorum ancak resmen kabul etmemiz zor” demiş. (Kendi yorumum: Hangi Yunan refakatçilere ve hangi dilde acaba?)
“Zagalisa”daki fotoğraflara baktım bomboş herhangi bir tarla...
Kira Teodora
Araştırmacı gazeteci Hristos Hristodulu 2007’de yayımladığı ‘Mustafa Kemal’in Selanik Yılları’ Atatürk’ün Langada’daki Hrisavgi köyünde doğduğu iddiasının Selanik Osmanlı yönetimindeyken doğan Yorgo Stambulis’in ‘1912 Öncesi ve Sonrası Selaniklilerin Hayatı’ isimli kitabında ortaya atıldığını belirtiyor. Ancak, Stambulis’in bile bu iddiayı paylaşmadığını ve “Atatürk 1881’de Selanik’te doğdu” diye yazdığına dikkat çekiyor.
Bu arada, Atatürk’ü doğuran ebenin yarı Türk yarı Rum ‘Kira Teodora’ yani ‘Bayan Teodora’ olduğu yazılı Hristodulu’nun kitabında. Farklı bir Yunan kaynağa pek rastlamadım. Resmi bir Yunan belgesi okumadım.
Selanik Başkonsolosu Tuğrul Biltekin, 9 Şubat’ta Belediye Başkanı Butaris’e resmi bir mektup yazarak, 134 yıl sonra ortaya koyduğu iddialar hakkında akademik kanıt bulunmadığını söyledi. Eğer cevap yazacaksa Butaris ne diyecek merak
ediyorum.