İyi örnekler

 Sağdan soldan herkes ona saygısını ifade etti. Muhafazakâr Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, Atatürkçü Mustafa Koç’un cenazesine katılması da isabetli bir davranıştır.

“Büyük adamlar” olarak tarihinde hep devlet adamlarını, kumandanları biraz da bazı şairlerle birkaç mimarı tanıyan bir kültürden, iş insanlarının da saygıya layık “büyük”ler olabileceğini takdir eden bir kültüre geçiyoruz.
Bu konuda geciktik bile...

BAŞARI ÜZERİNE KİTAPLAR

Lise yıllarımda Samuel Smiles’ın Yapı Kredi’den çıkan “Kendine Yardım” adlı kitabını okumuştum. Başarılı insanların hikâyelerini, zorlukları nasıl yendiklerini, hangi prensiplerle başarıya ulaştıklarını anlatıyordu, işadamları da vardı aralarında.
Bir de Amerikalı Dale Carnegie’nin kitapları; onları da yine 1960’larda merhum Ömer Rıza Doğrul’un tercümesinden okumuştum. Birinin adı “Dost Kazanmak ve İş Başarmak Sanatı” idi. Carnegie de sadece devlet adamlarını değil, iş, sanat, basın ve yazı hayatından örneklerle başarılı insanların enerjilerini, davranışlarını, eserlerini anlatıyor, prensipler çıkarıyordu.
İyi ki genç yaşımda ikisini de okumuşum, bana müthiş bir çalışma enerjisi vermişti bu kitaplar.

BİZ ÇOK GECİKMİŞİZ

Sonradan araştırdım, Samuel Smiles bahsettiğim kitabını İngiltere’de 1853’te yayınlamış, milyonlarca satış yapmıştı.
Carnegie’nin kitabı 1936’da yayınlandığında 30 milyon satmış!
Okuyan toplumlar ve bu kitapları okuyan milyonların edineceği hayat enerjisi ve başarı kültürü...
Bizde “kişisel gelişim” kitapları yeni yayınlanıyor.
Onların ulaştığı fert başına 35 bin dolar gelir ile bizim saplanıp kaldığımız 10 bin dolar arasındaki farkta bu kültürel gecikmenin de rolü vardır.
Ömrü yüz yılı bulan tek büyük firmamız yok; bu yüzden bu alandaki kültürümüz de yeni.

İDEOLOJİK KÖRLÜK

Geçen yazımda iktisat tarihçisi Prof. Yahya Tezel’in kitabını kaynak göstererek, Türkiye’de 1936-1938 arasında 217 şirket kurulduğunu, merhum Vehbi Bey’in böyle bir ortamda geliştiğini anlatmıştım. Çok olumlu tepkiler aldım, iktisat tarihimizle ilgili kitap tavsiye etmemi isteyenler oldu. Mustafa Koç’un başarısını örnek alacaklarını söyleyen genç işadamları vardı.
Fakat birkaç mail fevkalade canımı sıktı. Birkaç taneydi ama ‘zihniyet’ olarak ciddi bir sorunumuzun işaretiydi bunlar.
Vay efendim, 1930’larda hiçbir başarı yokmuş, şirket de dernek de yasakmış, yalan yazıyormuşum... Ve bir yığın küfür, hakaret.
Halbuki zihni açık bir insanın yapacağı ilk şey, açıp bir iktisat tarihine bakmak ve bilginin kaynağını kontrol etmektir, değil mi? Hayır o küfrediyor!
Kör ideolojik karanlıklar nasıl bir dehlizdir, görüyor musunuz?
Bu kafa eser mi yazar, patent mi alır, herhangi bir alanda başarı mı gösterir?!

GENÇ NESİLLER İÇİN

Genç nesillerin önünde başarı örneklerinin bulunması son derece önemlidir. Sadece devlet adamları, kumandanlar değil, başarılı sanatçılar, edebiyatçılar, bilim insanları...
Ve kültürümüzde yeni gelişen başarılı işadamları kültürü...
Koç Ailesi’ne bir önerim var. Merhum Mustafa Koç’un hayat hikâyesini, başarısının sırlarını, iş dehasını ve enerjisini anlatan bir kitap hazırlatsınlar, konuşmalarını derleyip kitap olarak yayınlasınlar.
Hem merhumun hatırası ebedileşir hem genç nesillere iyi bir el kitabı verilmiş olur.
Merhuma tekrar Allah’tan rahmet diliyorum, mekânı cennet olsun.