Hukuk devleti bu işte

ANAYASA Mahkemesi ‘torba yasa’ya konulmuş kanunlardaki bazı maddeleri iptal etti.

Haberin Devamı

AYM’nin neden bu iptalleri yaptığını merak etmeden önce, bir hukuk devletinde nasıl böyle kanunlar çıkarılabilir diye hayret etmek daha doğru olur.
Bir hukuk devletinde “mahkeme kararlarını uygulamamak suç olmaz” diye kanun çıkarılabilir mi?
Çıkarılamaz diyeceksiniz değil mi? Hayır, çıkarılmıştı! AYM’den döndü.
Teknik ayrıntılara girmeden bakalım...


‘TELAFİSİ İMKÂNSIZ ZARAR’

İktidarın torba yasa ile getirdiği bir kanun değişikliğine göre, daire başkanı ve üst unvanlara sahip memurlarla güvenlik hizmetlerinde görevli memurları, polisleri hükümet istediği gibi oraya buraya tayin edebilecek, unvan ve görevlerini de değiştirebilecekti.
Bu konuda idari yargıdan “yürütmeyi durdurma” veya “iptal kararı” çıkarsa, hükümet bu yargı kararını iki yıl süreyle uygulamayabilecekti! Halbuki bu süre, kanunda 30 gündü; en geç otuz gün içinde mahkeme kararının yerine getirilmesi gerekirken iki yıla çıkarılmıştı!
Anayasaya göre yürütmeyi durdurma kararları, “telafisi güç veya imkânsız zararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olması” halinde verilir. (Mad. 125)
Torba yasadaki hüküm “telafisi imkânsız zarar ve hukuka açıkça aykırılık” varsın iki yıl devam etsin diyordu! AYP iptal etti, yürürlüğünü durdurdu.


YAPTIRIM OLMAYINCA

İdarenin, iktidarın, atama ve görev değiştirme tasarruflarını yargı denetiminden kaçıran diğer bir düzenleme daha vardı. Mahkemenin vereceği “göreve iade” kararlarını yetkililer uygulamayabilecekti! Bunun hiçbir cezai yaptırımı olmayacaktı.
Bu konuda getirilen hüküm şöyleydi:
“... Mahkeme kararlarının yerine getirilmemesi ceza soruşturmasına ve kovuşturmasına konu edilemez!”
Yaptırım olmayınca keyfilik olmaz mıydı?!
AYP bunu da iptal etti, yürürlüğünü durdurdu.


İNTERNET İPTALLERİ

10. Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, internet yasasındaki bazı maddeleri açıkça Anayasa’ya aykırı bulmuş, Meclis aşamasında ilgililerle görüşerek bu maddeleri metinden çıkarmıştı.
Sonra bunlar torba yasayla kanunlaştırıldı.
İnternet kullanan kişilerin bütün internet trafik bilgileri, hangi sitelere girip çıktıkları ve bütün yazışmaları TİB tarafından depolanacaktı... TİB isterse herhangi bir siteyi, mahkeme kararı olmadan dört saat süreyle kapatacak, ondan sonra mahkeme kararı isteyecekti.
AYM, yukarıdan beri özetlediğim bütün bu düzenlemeleri iptal etti, yürürlüğünün de durdurulmasına karar verdi!
Acaba “paralel yapı” mı, yoksa “faiz lobisi” mi yahut bilmediğimiz başka bir esrarengiz fitne odağı mı Anayasa Mahkemesi’ne bu kararları aldırttı?! Bu konuda komplo teorisyenlerinde bir şeyler okursam şaşırmam...
Fakat doğrusu şudur: Anayasa Mahkememiz evrensel hukuku, AİHM içtihatlarını uyguladığı için bu kararları verdi!


HUKUKTA ÖNGÖRÜLEBİLİRLİK

AYM’nin bu kararları vereceği belliydi üstelik. “Hukukta öngörülebilirlik” diye son derece önemli bir kavram vardır. AYM ve AİHM’nin ilgili kararlarını bilen bir kimse, bu iptalleri kolaylıkla öngörebilirdi. Nitekim Köşk hukukçuları bunu öngörmüş, Abdullah Gül de internet yasasından çıkarttırmıştı.
İktidarın hukukçuları da çok uzağa gitmeden AYM’nin konuyla ilgili 29 Mayıs 2014 günlü, AİHM’nin de 18 Aralık 2012 günlü kararlarına baksaydılar, bunların iptal edileceğini öngörebilirlerdi. Türkiye bir hukuk devleti ise, hukuk siyasetten üstündür. Hiçbir siyasi amaç hukuku örselemeyi, yargı kurumlarını hırpalamayı meşru kılmaz.

Yazarın Tüm Yazıları