Ergün’ün kitabı

“Adım Adım Siyaset” adlı kitap, İslamcı hareketin nereden nereye geldiğini ve sorunlarının ne olduğunu anlamak için çok önemli bir eser.
Kitabı günlük siyasi kavgalar açısından okumadım. Milli Görüş kökenli AKP’yi iktidara getiren ve on iki yıldır iktidarda tutan muhafazakâr kültürün dinamiklerini, sorunlarını ve değişim sürecini anlamak için okudum.

FİKİR KAYNAKLARI

Nihat Ergün siyasi olgunluğa sahip kültürlü bir politikacı, kendisinin benimsediği tanımla “liberal muhafazakâr” bir aydındır. Endüstri Meslek Lisesi, sonra da İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi mezunu.
Lise yıllarında İslamcılığa yöneliyor. O yıllarda İslamcı çevrelerde okunan kitaplar Arap dünyasındaki Müslüman Kardeşler’in düşünürlerinden yapılan tercümelerdir; biraz da İran’dan. Ergün bunların listesini veriyor; başta Seyyid Kutup olmak üzere.
Bu hareketin Osmanlı modernizmi dönemindeki Cevdet Paşa, Sait Halim, Filibeli Ahmet Hilmi, Mansurizade gibi âlim ve düşünürlerin bilinmemesi, okunmaması dikkat çekicidir ve esef vericidir.

‘ÖMÜR BOYU BAŞKAN’

28 Şubat’ın ağır baskı dönemi... Erbakan hareketinde görüş ayrılıkları... Erbakan’a karşı AK Parti’yi kuracak olan “Yenilikçiler Hareketi” oluşmaya başlamış.
“Gelenekçiler” denilen Erbakan yanlıları belediyede bir toplantı yapıyor. Konuşmacı, 11. yüzyılda yaşamış İmam Maverdi’ye referans yaparak diyor ki:
“İslam’da idare kayd-ı hayat (ömür boyu) şartıyladır. İster halife deyin, isten sultan, ister emîr deyin. Kayd-ı hayat şartıyla iktidarda kalır!”
Dinleyicilerden biri çıkıyor, Tayyip Erdoğan liderliğinde yeni bir partinin kurulacağını söylüyor...
Konuşmacının cevabı:
“Bir emîr, halife varken birisi daha çıkarsa, onun hükmü ya sürgün edilmektir veya katledilmektir!”
Ergün buna itiraz ediyor, itirazını kitabında okuyabilirsiniz.
Ergün bu “konuşmacı”nın, 2013 yılında ilahiyat fakültelerinde felsefe derslerinin kaldırılmasında etkili olduğunu da belirtiyor!

DİN VE TARİH

Maalesef bu “ömür boyu” görüşü eski fıkıh kitaplarından nakillerle bugün de İslami bir kuralmış gibi belletiliyor. “Türkiye’nin Hukuk Serüveni” adlı kitabımda bu tezin ayrıntılı eleştirisi vardır.
Sadece şunu belirteyim, tarihte ateşe tapan Kisralar, Mısırlı Fıravunlar, Avrupa’da mutlakiyet kralları da “ömür boyu” iktidara sahip olurlardı; kanlı isyanlar falan olmazsa.
Tarihi olgular din gibi algılanınca çağımızda nasıl dogmatik ve totaliter görüşler ortaya çıkıyor, görüyor musunuz?
Nihat Ergün liberal demokrasiyi, teoloji sahasında da İmam Eş’ari ekolünün dogmatizmine karşı İmam Maturidi’nin akılcı kelamını savunuyor.

SİYASET VE AHLAK

Sayın Nihat Ergün ahlakın siyasetten değerli olması gerektiğini vurgulayarak şu çok doğru tespiti yapıyor:
“İslam’ın yeni bir ahlak inşa etmekle ilgili yönünü insanlar çok ihmal ettiler. İslamcılık yaklaşımıyla dinin ideolojiye dönüştürülmesi ahlak konusunda bazı olumsuz gelişmelere de yol açtı.”
Nihat Ergün’ün eski partiler hakkındaki teşhisi de şöyle:
“Partiler bir süre sonra parti olmaktan çıkıyor, siyasi cemaate veya siyasi şirkete dönüşüyorlar...”
Niye?.. Parti içi demokrasi olmazsa bu sonuç adeta tabiat kanunudur da ondan.
Ergün, Gülen hareketine de öyle paranoyak komplo teorilerine itibar etmeden haklı eleştiriler yöneltiyor.
Okunması gerekli, değerli bir kitap. Hareketin daha merkezinde olan Sayın Bülent Arınç’tan da bekleriz, yaşadıklarını ve çıkardığı dersleri yazmasını.