Bordroda ücreti düşük gösteren patrona hapis

Böyle olunca, devletin yılda 30 milyar liranın üzerinde “vergi ve prim kaybı” oluyor. Türkiye’de 2014 yılında toplanması hedeflenen vergilerin yaklaşık 70 milyar lirasının Gelir Vergisi olması, gelir vergisinin de yüzde 67’sinin ücretlilerden toplanması, ücretlilerin ise yaklaşık altı milyonunun “asgari ücret” üzerinden beyan edilmesi, olayın vergi ve prim kaybı boyutunu, net olarak ortaya koyuyor.

HAPİS KISKACI

1) İşçi çalıştıranların, ücret bordrosu düzenlemesi ve bu bordroda işçilerin tek tek, brüt ücretleri, yapılan kesintiler ve ödemenin belirtilerek, imzalattırılıp saklanması yasal zorunluluk (Vergi Usul Kanunu, Md.238).
2) Vergi kanunlarına göre düzenlenmesi ve saklanması zorunlu olan belgelerin, (örneğin ücret bordrosunun) muhtevası (yani kapsamı) itibariyle yanıltıcı olarak düzenlenmesi ise “Kaçakçılık suçu” olarak kabul ediliyor (VUK. Md.359/a-2). Olayımızda, ödenen ücretin bordroda düşük gösterilmesi ile birlikte, kapsamı itibariyle yanıltıcı belge düzenlenme fiili gerçekleşmiş olmaktadır.
3) Kaçakçılık suçunun yaptırımı ise “18 aydan 3 yıla kadar hapis” cezası olarak uygulanıyor (VUK. Md.359/a-2 /2).
4) Olay hapis cezasıyla da bitmiyor.
a) Vergi Dairesi: Düşük bildirilen ücretlerin, geriye dönük gelir vergisi ve damga vergisini, “üç kat vergi ziyaı cezası” ve vergilerin “gecikme cezası” ile birlikte istiyor (VUK. Md.344/2).
b) Sosyal Güvenlik Kurumu: Sigorta primi işçi ve işveren payını, işsizlik sigortası primlerini, cezasıyla birlikte istiyor.
Yukarıda da açıklandığı gibi, bordroda işçilerin ücretini düşük göstermek, “Kırk katır mı kırk satır mı?” cezasından da ağır!
Bugüne kadar böyle bir ceza ile karşılaşmadınız demek, bundan sonra da karşılaşmayacağınız anlamına gelmez. Yasa maddeleri gayet açık.
Özellikle çok sayıda işçi çalıştıranlar, aman dikkat!
Geriye dönük bir kaç yıllık inceleme ve tespitte; eviniz, barkınız, arsanız, paranız her şey gidebilir.
Bu arada, olayın içinde yer alan muhasebeci, şirket müdürü vb. kişiler de “iştirak suçlaması” ve buna bağlı hapis ve para cezası ile karşılaşabilirler.

KATSAYI KISKACI

Olay yukarıdakilerle sınırlı değil.
Sosyal Güvenlik Kurumu, uzun süredir tüm sektörler ve işkolları için “katsayılar” belirliyor. Buna göre;
- Hastanelerde, doktorlar ve diğer çalışanlar, asgari ücret ya da onun biraz üzerinde gösterilemeyecek. Katsayı esasına göre, örneğin; başhekim asgari ücretin en az 6 katı, profesör en az 5 katı, uzman hekim 4 katı, hekim 3 katı, başhemşire 2.5 katı, hemşire 1.5 katı vs.
- Otellerde genel müdür 6 katı, yardımcısı 4 katı, aşçıbaşı 3 katı, aşçı 1.5 katı,
-İnşaatlarda şantiye şefi asgari ücretin 5 katı, mühendis 3 katı, kalıpçı 2 katı, tesisatçı 2 katı, şoför 1.5 katı gibi katsayılar belirleniyor.
Bildirgeler verilirken, bu tutarların altında ücret bildirimi kabul edilmeyecek. Görüldüğü gibi, ücretlerin bildiriminde kıskaç daralıyor. Aman dikkat!..