Meğer TSE, 1 Haziran’a hazırmış

‘TSE onaylayacak, hasarlı araçlarda yerli parça kullanılacak’ başlıklı yazımda, TSE’nin bu konuda altyapısı ve deneyimi olup olmadığını sormuş, bildiğimiz kadarıyla da olmadığını belirterek, sağlıklı test yapılmazsa insan hayatının söz konusu olduğuna dikkat çekmiştim.
Özellikle de otomotiv, sigorta ve yargı çevrelerinden birçok yorum aldım. Anlaşılan o ki, konunun öneminin herkes farkında ama uygulamanın başlamasına iki ay gibi bir süre kalmasına rağmen gelişmelerden kimsenin haberi yok.
Yazım üzerine TSE’den de bir açıklama geldi ve TSE Genel Sekreteri Üzeyir Karagöz ile de görüştüm. Önce açıklamayı, ardından görüşmemizi sizlerle paylaşayım.
Açıklamada, TSE laboratuarlarının araç parçalarını test edebilecek kabiliyete sahip olduğuna dikkat çekilerek, şöyle deniliyor: “Uluslararası bin 700 adet akredite test kabiliyeti ile en geniş kapsama sahip kuruluşuz. Eşdeğer parça belgelendirmesi de bu kapsam, kabiliyetlerimiz içerisindedir. Bu konuda başladığımız ve tamamladığımız çalışmalar şöyledir: Eşdeğer parça üreticisi belgelendirme kriterleri, araç kategorisi bazlı parça sınıflandırmaları, test yöntemleri ve sınır değerler, laboratuar-test yeterlilik karşılaştırmaları, sertifika-eşdeğer parça izlenebilirliği için yazılım. Belgelendirmede üstlendiğimiz rol, ülkemizin ve insanımızın gerekenden daha fazlasını ödemesine engel olacak, haksız çarkın devamını sonlandıracaktır. Önümüzdeki günlerde, 1 Haziran’dan önce eşdeğer parça belgesi için başvurular alınacaktır.”

TÜKETİCİYE MALİYETİ YÜKSEK

Gelelim, TSE Genel Sekreteri Üzeyir Karagöz ile görüşmeme. Karagöz, belgelendirme için her türlü altyapıya sahip olduklarını, hiçbir sorun çıkmayacağını garanti etti ve ekledi: “Tüm yedek parçalar test edilip, onaylanacak diye bir şey yok. Yerli üretici, hangi parçayı üretiyorsa, onun için başvuracak, onu test edip, onaylayacağız.”
Üzeyir Karagöz, ayrıca, TSE’nin uluslararası akreditasyon sistemine üye olduğunu ve yurtdışında aynı sisteme üye olan kuruluşların belgelendirdiği eşdeğer yedek parçaların yeniden TSE’nin onayından geçmesine gerek olmadığını söyledi. Karagöz, neden böyle bir uygulamaya geçildiğini de özetle şöyle anlattı: “Yetkisi olmayan kuruluşların belgelendirdiği parçalar var. Aynı şekilde orijinal olmayan parçalar da var ve tüketici bu parçalara 5-10 katı paralar ödüyor. Haksızlık bitecek, tüketici yüksek maliyet ödemeyecek.”

YASALARA AYKIRI DEĞİL

Her iki açıklamayı da sizlerle paylaştım. Anladığım şu: TSE’nin hangi araç ve hangi yedek parça olursa olsun, bu parçaları üretecek yerli üreticilerin; ürünlerini test edecek, onaylayacak altyapısı var ve bu konuda da kendine güveniyor.
Elbette, onlarca araç markası ve bu araçların da binlerce parçası var. Bu da TSE’nin yüz binlerce parçayı test edip, onaylayacağı anlamına geliyor ama TSE, yerli üreticiden bu kadar başvuru olmayacağını bekliyor. Yani, üretici, belli başlı parçaların eşdeğerini üretebilecek, TSE’de bunları belgelendirecek.
Daha da önemlisi, sanıldığı gibi TSE, yurtdışındaki uluslararası kuruluşların belgesini kabul etmeyip, kendini tek yetkili konuma sokmayacak. Endişe, bu uygulamanın gümrük birliği, Avrupa ile serbest ticaret ve rekabet yasalarına aykırı olacağı yönündeydi. Türkiye’ye gelen yedek parça uluslararası sisteme akredite olmuş kuruluşlar tarafından belgelendirilmişse, TSE’nin testine ve onayına gerek kalmayacak.