Cerablus mesajları ne anlama geliyor

Başta terör örgütü IŞİD’e yönelik harekâta uluslararası toplumdan gelen destekleyici mesajların tonu son birkaç gündür değişmeye başladı.


PEŞ PEŞE UYARI
ABD, Türkiye ve Suriyeli Kürtleri çatışmalardan vazgeçip IŞİD ile mücadeleye odaklanmaya çağırdı. Pentagon sözcüsü Peter Cook, bunun ‘kabul edilemez’ olduğunu söyledi. YPG’ye de Türkiye’nin talep ettiği gibi Fırat’ın doğusuna çekilmesi çağrısını yaptı.


Ertesi gün ise yine Pentagon’dan Türkiye ile Suriyeli Kürtlerin çatışmama konusunda ‘geçici bir mutabakat’ sağlandığı haberleri sızdırıldı. Türkiye’nin ‘YPG ile anlaşma yapmıyoruz’ itirazları üzerine bu kez Pentagon’dan ‘egemen bir devlet olan Türkiye ile PYD’nin asla denk tutulmadığı’ açıklaması geldi.


15 Temmuz darbe girişimi sonrasında Türk toplumu olarak fazla mı hassas olmuştuk ama… Geçen pazar ve pazartesi günü Türkiye’ye yönelik üç mesaj açıklayan ABD’nin açıklamaları kararlı ve sertti. Önceki gün Rusya’dan gelen açıklama da ilginçti. Kürtler dâhil etnik grupların hedef alınmaması çağrısı yapılıyordu. İran ise operasyon için ‘bir an önce bitirilsin’ mesajı veriyordu.


NİYE BÖYLE OLDU
TÜRKİYE, Suriye sınırındaki son IŞİD kenti olan Cerablus’un ÖSO bileşenleri tarafından alınması için Karkamış’tan harekât başlattığında hedefin söz konusu kent olduğu açıklanmıştı. Ancak ÖSO komutanlarından çelişkili açıklamalar geldi. Kimine göre hedef 40 km güneydeki Menbiç’ti. Kimine göre hedef Cerablus’un 60 km güneybatısındaki El Bab’tı.


Menbiç, 12 Ağustos’ta ABD’nin desteklediği YPG’nin de ana unsur olduğu SDG tarafından alınmıştı.


El Bab ise IŞİD’in Suriye’nin kuzeyinde kalan son kalesiydi. SDG de Menbiç’i aldıktan sonra hedefini El Bab olarak açıklamıştı. Türkiye’nin desteklediği grupların amacı tam olarak ortaya konmazken TSK ile YPG arasında çatışma çıkması, Türk ordusunun saldırısında sivillerin öldüğü iddiaları destek tonlarının değişmesine yol açtı.


FİİLİ TAMPON BÖLGE
ABD; TSK ve TSK destekli grupların Cerablus’un batısına doğru sınıra paralel bir şekilde ilerlemesi halinde desteğinin süreceğini belirtiyor. YPG’ye ise Cerablus’un doğusuna yani, Fırat’ın doğusuna çekilmesi baskısını yapıyor.


Cerablus’un batısında geçtiğimiz günlerde alınan El Rai (Çobanbey) bulunuyor, buranın güneyinde ise El Bab yer alıyor. Son olarak ÖSO’nun eline geçen El Rai bölgesinde IŞİD ile çatışmalar devam ediyor. ÖSO burada üstünlüğü sağlayabilmiş değil.


Türk yetkililer, bölgenin IŞİD’den temizlenmesi halinde güvenli bir bölge oluşturulup, Suriyeli mültecilerin burada iskân edilebileceğini gündeme getiriyor. Eğer kontrol sağlanırsa Mare’den Cerablus’a kadar 92 km’lik bir alan söz konusu.


Buranın uluslararası toplum tarafından güvenli bölge kabul edilmesi, Suriyeli Kürtlerin tek taraflı ilan ettikleri batıda Afrin, doğudaki Kobani-Cizre kantonları arasında kalacak bir tampon bölgeye onay verildiği anlamına gelecek. Türkiye’nin karşı çıktığı Kürt kuşağı planı da nispeten önlenmiş olacak.


FIRAT OPERASYONU
ANCAK görünen o ki, Fırat Kalkanı operasyonuna yönelik uluslararası destek hızlı bir şekilde azalıyor. Çünkü hedefin net bir şekilde ortaya konulması gerektiği beklentisi var dünyada. IŞİD’i hedef gösterip ABD’nin ve Rusya’nın sahada ortak olarak gördüğü YPG ile de çatışmaya girdiğinizde güvenilirlik sorunu da yaşamaya başlıyorsunuz.


‘Türkiye, IŞİD’i kontrol etmek için daha aktif olmalı’ diyenler bu kez sizi eleştirmeye başlıyor. Ankara, hedefinin ne olduğunu, hangi durumda harekâtı hedefine ulaşmış sayacağını ortaya koyabilmelidir. Ayrıca hedef mülteciler için güvenli bir bölge oluşturmaksa bunun için uluslararası destek ve meşruiyet zemini aranmalı, hatta uluslararası bir barış gücü konuşlandırılması gündeme getirilmelidir. Özellikle de mülteci akınından en çok çekinen Avrupa ülkelerinin desteği aranmalıdır.


Haftasonu G-20 ülkeleri Çin’de bir araya gelmeye hazırlanıyor. Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın, ABD Başkanı Obama, Rusya Devlet Başkanı Putin ile görüşmesi bekleniyor. Muhtemeldir ki, Erdoğan, Almanya Başbakanı Merkel ile de bir araya gelecektir. Türkiye’nin görüşmelere net bir planla oturması elini güçlendirecektir.