Miras almadı sadece inandı
ZOR ve yokluklar içinde geçen bir çocukluk. Anne yok, baba var ama yok... Anneannesinin müthiş gayretiyle yaşama tutunur. Mithatpaşa Endüstri Meslek Lisesi’nde hem okur, hem de atölyede çalışır. Yedek subay olarak gittiği askerde, maaşını biriktir ve 1955’te Kemeraltı Taşçılariçi’nde 70 metrekarelik bir dükkanda imalathanesini kurar. Okul sırası gibi ürünler üretir. İlerleyen yıllarda işlerini büyüten Avni Dolmen, imalathanesini 1. Sanayi’ye taşır. 1971’de ADAS’ı kurar ve tv sehpasının seri üretimine başlar. Çocuk bisikleti, ütü masası, en sonunda da masa ve sandalyeyi ürün portföyüne ekler. Avni Dolmen, bir yanda ADAS, öte yanda ise üç oğlunun kurduğu pazarlama ve ahşap atölyesiyle gücüne güç katar. 2013’te vefat eden Avni Dolmen’in kurduğu ADAS Sandalye, bugün hem Türkiye’de hem de yurt dışında önemli bir marka. Şirketin gündeminde, kurumsal alt yapısını güçlendirerek daha da büyümek var.
Trajik bir başlangıç
Mithatpaşa Endüstri Meslek Lisesi’nin atölye öğretmenlerinden Mustafa Esenergül, 1950’de mezun olan öğrencisi Avni Dolmen için, ‘Miras almadı, yardım görmedi, yalnız inandı, azmetti’ diyerek aslında bugün ADAS’ın başarısının özetlemiş. ADAS’ın kuruluş öyküsünü ve gelecek hedeflerini şirketin 2’inci kuşak temsilcisi ve yönetim kurulu üyesi Levent Dolmen’den dinledik. Babası Avni Dolmen’i anneannesinin büyüttüğünü söyleyen Levent Dolmen, bu sürecin trajik bir öykünün sonucu olduğunu belirterek, şöyle devam etti:
“Girit’te bir anne, kucağında küçücük kızıyla eşini kaybetmenin acısını daha 15’indeyken yaşıyor. Ve 1920’li yıllarda da Giritli anne, küçük kızını da yanına alarak İzmir’e geliyor. Giritli anne kızını büyütüyor ve evlendiriyor. Anneanne olmanın mutluluğunu yaşıyor. Ancak torununu kucağına aldıktan 8 gün sonra kızını kaybediyor. Anne olduğunda eşini, anneanne olduğunda ise kızını kaybediyor. Tabi büyük anneannenin o saatten sonra tek dayanağı babam Avni Dolmen oluyor. Dedemden babamı istiyor, ‘anne şefkatini ben vereyim’ diyor. Olumsuz yanıt alınca da şakayla karışık tehdit ediyor. Sonuçta büyük anneanne amacına ulaşıyor. Babam Avni Dolmen’i o büyütüyor. 6 yaşına kadarda babam sadece Yunanca konuşuyor. Tabi bu yıllar sonra ihracatta büyük avantaj oldu bize. Büyük anneannenin tek gayesi babamı okutmakmış. Yokluklar içinde onu okutuyor. Önlük için çarşafları kesip biçip ona önlük yapıyor. Ve Mithatpaşa Endüstri Meslek Lisesi’nden mezun olmasını sağlıyor.”
Babadan ayrı çalıştılar
Avni Dolmen, Mithatpaşa Endüstri Meslek Lisesi’nde okuduğu yıllarda öğretmenleri onun durumunu bildiği için atölyede ona iş verdiğini ve okul bittiğinde de burada çalışmaya devam ettiğini anlatan Levent Dolmen, “Babam askerliğini yedek subay olarak yaptı. O dönem lise mezunlarına öyle bir hak tanımışlardı. Oda askerde iken maaşını biriktirmiş ve terhis olduğunda da o parayı sermaye yaparak Kemeraltı Taşçılariçi’nde 70 metrekarelik bir dükkanda imalathane kurar. Yıl 1955. Okul sırası ve tahtası üretir. Daha sonra dekorasyon işine de el atar. Sinemaların koltuklarını, Efes Otel’in oturma gruplarını, sandalyelerini, Akbank’ın birçok şubesinin dekorasyonunu yapar. 70’li yılların başında ise babam seri üretim yapacağı bir ürün arayışına girer. O yıllarda televizyon yeni yeni hayatımıza giriyordu. Oda tv sehpası üretme kararı alır. Ve demir işlerini yaptığı biriyle 1971’de ADAS’ı kurar. Ağaç, demir, Avni ve Selahattin’in baş harflerinin birleşiminden ADAS ortaya çıkar. Atılgan, Heidi ve Oscar isimli çocuk bisikletleri, ütü masaları eklenir üretime. Tabi daha sonra bizler iş hayatına girmeye başladık. Ama öncesinde ben ve abilerim farklı kurumlarda iş deneyimi edindik. Ve babamızla hiç çalışmadık. 1980’li yıllarda Dolmenler Pazarlamayı kurduk. Daha sonra ise babam bize ahşap atölyesini devretti. Bizim iki, onun ise bir şirketi vardı. Biz pazarlamada hem kendi ahşap atölyemizden çıkan ürünleri hem de ADAS’dan gelen ürünleri pazarlıyorduk. Tabi 1998’de babam ortağından ayrılınca ben pazarlamadan babamın yanına, ADAS’a geçtim. O tarihten itibaren de, Avni Dolmen, ağaç sanayinin baş harflerinin birleşimi ADAS’a hayat verdi” diyerek o süreci anlattı.
BAYRAK YARIŞI
2012’ye kadar üç şirket ile yola devam ettiklerini dile getiren Levent Dolmen, şöyle devam etti:
“Babamın rahatsızlığı 2012’de artınca, bizde 3 şirketimizi evlendirme kararı aldık. Aralık 2012’de bu oldu. Zaten 6 ay sonrada babamız vefat etti. Bugün ben satış ve pazarlamaya, en büyüğümüz Latif Dolmen üretime, ortancamız Bülent Dolmen ise finanstan sorumlu. Babamızdan aldığımız bayrağı daha da yukarı taşımak için çaba sarf ediyoruz.”
YUNANİSTAN KRİZ KURBANI
Levent Dolmen, ürünlerinin yüzde 30’unu ihraç ettiklerini söyleyerek, ihracat yaptıkları ülkeleri şöyle sıraladı:
“Amerika, Almanya, Danimarka, Ukrayna, Fransa, Amerika ve Irak başlıca ihracat yaptığımız ülkeler. 10 yıl İran’a çok güzel ihracatımız oldu. Öte yandan tatil için Ayvalık’a gelen ve bizim merdiven sandalyemizi gören bir Yunanlı ile uzun süre ticaret yaptık. Babamın da etkisiyle çok güçlü bir pazardı orası. Ama ekonomik kriz nedeniyle üç yıldır o pazarımızı kaybettik.”
KALİTE HERKESİ MUTLU EDER
Bugün İzmir Atatürk Organize sanayi Bölgesi’nde 15 bin metrekarelik bir alanda ahşap ve metal ağırlıklı masa sandalye ürettiklerini paylaşan Levent Dolmen, yılda 100 bin parça üretim yaptıklarını, mutfak, otel, cafe ve restoranlara yönelik masa sandalye ürettikleri bilgisini paylaştı, şunları kaydetti:
“250 çeşit ürünümüz var. Ve ihracat, bayi, kendi mağazamızla perakende ve fason şeklinde bir şemamız var. Tek bir kanalda yokuz. 80 kişilik bir ekiple yol alıyoruz. Orta ve üst gelir grubuna hitap ediyoruz. Babamın meşhur sözü, ‘Kalite üreteni de tüketeni de mutlu eder’ sloganıyla faaliyet gösteriyoruz”
AİLE ANAYASASI GELİYOR
Üçüncü kuşakta ADAS’ta çalışmaya başlamış durumda. Levent Dolmen, “3’üncü kuşakta 5 kız, 1 erkek torun var. Bunların ikisi şu anda ADAS bünyesinde çalışmaya başladı. Bizde şirketi uzun ömürlü yapmak adına hem kurumsal bir alt yapı oluşturmak, hem de aile anayasasını oluşturmak adına çalışma başlattık. Bu olmazsa olmazımız.
KISA KISA
* Sektörde ilklere imza atan ADAS, merdiven sandalye ile teknolojinin ilerlemesiyle piyasaya sürülen buharlı ütüler için telli-fişli ütü masasını Türkiye’de ilk üreten kurum.
* Levent Dolmen, sandalye sektöründe metali, ahşabı ve alüminyumu kendi bünyesinde üreten nadir firmalardan biri olduklarını, 70’e yakın bayilerinin bulunduğunu söyledi.
