Mübadelenin çırılçıplak anlatımı

İskender Özsoy’un kitapları, mübadele/mübadil konularında tanıkların ağzından bir sözlü tarih aktarımı. Politikacıların bu kitaplardan ders almalarını istiyorum

Haberin Devamı

İskender Özsoy’un hazırladığı kitaplar, mübadeleyi, mübadillerin acısını, tanıkları, yaşayanların ağzından bize ileten önemli kaynaklar. Dahası ileride mübadeleyi yazacak olanlar için de büyük bir malzeme.
Özsoy’un Bağlam Yayınları’nın ‘Mübadele Kitapları’ serisinden yayımlanan kitapları, hem Türkiye’den hem de Yunanistan’dan onlarca mübadille bizzat görüşerek derlediği, öyküler, belgeler, anılardan oluşuyor.
Girit’ten Balkanlar’a uzayan bir coğrafyadan göç edenlerin, neleri yaşadıkları, güçlüklere nasıl göğüs gerdikleri, ailelerin maddî ve manevî açıdan yaşadıkları uyumsuzlukları, kültür ve dil zorluklarını bu kitaplardan okuyabiliyoruz.
Konuşulan kişiler, göç ettikleri ülkeleri ziyaret ettiklerinde ne kadar mutlu olduklarını anlatıyorlar. Eskiden yaşadıkları kentleri unutmayan, anıların izinde başka bir ülkede yaşayanların ruh durumunu...
‘Mübadelenin Yas Kardeşleri’nde, birbirinden zorla kopartılan komşuların acısını okuyun. Nikolaos Kagiaoglou anlatıyor: “Annemin dilinden ‘memleket’ lafı hiç düşmedi. Hep Türkçe türküler söyler evde. Ben de bir gün anamın memleketi Dereköy’e gideceğim. Annemin su içtiği çeşmeden su içeceğim. Köyün ortasından geçen dereye ayaklarımı sokacağım. Bir evin kapısını çalıp karşıma çıkan Türk’e ‘Ben komşunuz Niko. Annem Fotini bu köyde doğdu. Hep buraları anlattı. Ben onun anlattıklarıyla büyüdüm komşu’ diyeceğim. Ve şöyle bitireceğim sözümü: ‘Yap bana bir kahve komşu. Biz kardeşiz, hem de yas kardeşi...’”

Haberin Devamı

Elveda doğduğum toprak

‘İki Vatan Yorgunları - Mübadele Acısını Yaşayanlar Anlatıyor’ adlı kitabın başında, Lozan Mübadilleri Vakfı Genel Sekreteri Sefer Güvenç’in kaleme aldığı, ‘Acılar Bir Daha Yaşanmasın’ yazısında son yıllardaki çalışmalardan memnuniyet duyulduğu anlatılıyor: “Sevindirici bir gelişmeyse son yıllarda ülkemiz sosyal bilimcilerinin, edebiyatçılarının ve sanatçılarının mübadele konusuna ilgilerinin artmış olması. Bu çalışmaların en dikkate değer ortak özelliği ise konuyu hem Rum Ortodokslar hem de Müslümanlar açısından ele almaları, Yunanistan’daki eski yaklaşımlardan farklı olarak objektif olma kaygısı taşımaları. Son yıllarda her iki ülkeden mübadiller, kendilerinin veya aile büyüklerinin doğdukları toprakları daha sık ziyaret etmeye başladılar. ‘Elveda doğduğum toprak...’ diyerek ayrıldıkları eski vatanlarını ziyaret eden mübadiller Selanik’te, Girit’te, İzmir’de ya da Kapadokya’da sıkça tanık olduğumuz bu anlamlı barış ortamını daha da geliştiriyor.”
Dr. Yusuf Çam, ‘Mübadelenin Öksüz Çocukları’ kitabına yazdığı Önsöz Yerine’de; politikacıların anlattıklarıyla, gerçeklerin örtüşmediğini örneklerle, tanıkların ifadeleriyle anlatıyor: “Adapazarlı bir Rumun bu gidiş sırasında kendisine gösterilen şapkayı yere çalıp, ‘Ben fesimden de memnundum, komşumdan da memnundum’ diyerek yakınmaları hâlâ anlatılır.”
‘Ah Vre Memleket - Mübadele Öyküleri’ ile ‘Selânik’te Sela Sesi - Mübadelenin Son Tanıkları Anlatıyor’ kitapları da yaşayanların onulmaz acılarını paylaşıyor.

Haberin Devamı

Mübadelenin Öksüz Çocukları
İskender Özsoy
Bağlam Yayınları

Mübadelenin Yas Kardeşleri
İskender Özsoy
Bağlam Yayınları

Selânik’te Sela Sesi (Mübadelenin Son Tanıkları Anlatıyor)
İskender Özsoy
Bağlam Yayınları

İki Vatan Yorgunları (Mübadele Acısını Yaşayanlar Anlatıyor)
İskender Özsoy
Bağlam Yayınları

Ah Vre Memleket (Mübadele Öyküleri)
İskender Özsoy
Bağlam Yayınları

Özü Sözü Yanya (Bilge Karadağ’a Armağan)
İskender Özsoy
Bağlam Yayınları

Yazarın Tüm Yazıları