‘Eleştirinin Sesi’ne kulak verin

akatlı, felsefeci kimliğiyle edebiyatın kendine özgü bünyesini bozmadan ona düşüncenin de gücünü katmıştır. Yazılarından derlenen bu kitaptan sonra, edebiyatta 40. yılı için seçtiği, ‘Kırmızı Gagalı Pelikan’ yayımlanacak. Kitaptaki yazılara baktığınızda Akatlı’nın hem Türk hem dünya edebiyatını incelediğini, bir bütünlük içinde irdelediğini, ayrıca türlerin serüvenine eğilirken bir ölçüde edebiyat tarihçiliği görevini üstlendiğini görürsünüz.

Bir eleştirmenin, denemecinin kitaplar üzerine yazdıklarını tek tek değerlendirmenin yanı sıra, onun seçmeleri olarak da kabul edebilirsiniz bu kitaptaki yazıları.

Denemelerle kitap yazılarını okuyup birbiri arasındaki gelgitlere dikkat ettiğinizde, iyi bir yapıtın kurallarını da bu yazılardan çıkarabilirsiniz. Eleştirmenlerin, denemecilerin yazdıkları bugünden geçmişe geçmişten bugüne yöneltilen bir projektördür. Bugün okuduğunuz kitapları temellendirmek için geri gitmek zorundasınız, iyi bir okur olmanın koşullarındandır bu. Türler üzerine derinleşmek isteyenler için de bu kitap yararlı olacaktır. Çünkü o, hakkında yazdığı kitaplarla sizin bir kütüphane kurmanız konusunda rehberlik eden yazarlar arasındadır. Her zaman bir yazarın bütün kitaplarını okuma gereğini anımsatırım okurlarıma. Neden derseniz, yazarın kuşatıcı kimliğini, edebiyatımızdaki yerini ancak böyle anlarsınız. Kültür yazılarının toplandığı ‘Yazı Bahçesinden’ sonra bu yeni kitabını okuduğunuzda, edebiyatın nasıl bir kültür anlayışı üzerine oturtulduğunu fark edersiniz. Akatlı’nın Deneme/eleştirilerini okuduğumda, bir ölçütün de yaşadığına karar verdim. Çünkü kitap yazılarında eleştirmenlerle yazarların arasında bir isabet bağı vardır.

Örneğin yıllar önce beğendiğiniz bir kitap, aradan geçen zamanda aynı okunurluğu sürdürememiştir. Eleştirmeni okuduğunuzda neden sürdüremediğini anlarsınız. Diğer açıdan şayet zamanında okuyup beğendiğiniz/beğenmediğiniz kimi kitapların okunurluğunun sürdüğünü görürsünüz. Onların neden hâlâ okunduğunun gerekçesi de eleştirmendedir. Akatlı’nın kitabı, özellikle genç kuşak okuru yeni okumalara yöneltecektir. Çünkü güvenilir eleştirmen, insanda yeni ufuklar açar...